2020 YILINDAN İTİBAREN ÜCRET GELİRİNİN VERGİLENDİRİLMESİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

İmdat TÜRKAY/Gelir İdaresi Grup Başkanı

Özet: 7.12.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda 1.1.2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere çok önemli değişiklikler yapılmıştır. Düzenleme öncesinde tek işverenden tevkif suretiyle elde edilen ücret gelirinin tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname ile beyan edilmemekteyken, 7194 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, tek işverenden alınan ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret tutarının vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı geçmesi durumunda yıllık beyanname ile beyan edilmesi esası getirilmiştir. Birden fazla işverenden alınan ücretler için de bu düzenlemeye paralel düzenleme yapılmış ve birden fazla işverenden tevkifata tabi ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden alınan ücretlerinin toplamı, vergi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı ve birinci işverenden alınan dahil ücret gelirleri toplamı vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarın aşılması durumunda, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler için yıllık beyanname verilmesi esası getirilmiştir. Sporcuların ve spor hakemlerinin vergilendirilmesinde de belirlenen tutarı aşan tevkifata tabi ücret gelirleri için yıllık beyanname verilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır. Ücret gelirinin beyanı konusunda çok önemli bir tabir olan tek işveren veya birden fazla işveren konusunda ise 27.05.2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde çok net bir belirleme yapılmıştır.

Anahtar kelimeler: Ücret, işveren, ücretli, tevkifat, tek işveren, birden fazla işveren, sporcu ve hakem ücretinin beyanı, ücret gelirinin beyanı.

1. GİRİŞ

Bilindiği üzere, 7194 sayılı Kanunla 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yer alan ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde, 2020 yılında uygulamaya başlayan aşağıda yer alan düzenlemeler yapılmıştır.

ü Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret gelirlerinin, vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşması durumunda yıllık beyanname ile beyan edilmesi sağlanmış,

ü Birden fazla işverenden tevkifatlı ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden alınan ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde yıllık beyanname verilmesi uygulamasına devam edilmesinin yanında; birden fazla işverenden tevkifatlı ücret geliri elde eden mükelleflerin, birinci işverenden aldıkları ücret gelirleri de dâhil olmak üzere ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde beyanname verilmesi sağlanmış,

ü Spor hakemlerine ödenen ücretlere uygulanan istisna kaldırılmış ve amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler hariç spor hakemlerine yapılan ödemelerin artık ücret olarak vergiye tabi tutulması sağlanmış ve ücret gelirlerinin belirlenen sınırları aşması halinde yıllık beyanname vermeleri esası getirilmiş,

ü Lig usulüne tabi spor dallarında, en üst ligdeki sporculara yapılan ücret ödemelerinden yapılmakta olan %15 oranındaki gelir vergisi kesintisi %20’ye çıkarılmış,

ü Sporculara yapılan ve tevkifata tabi olan ücret geliri toplamının, vergi tarifesinin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması hâlinde, bu gelirlerin yıllık beyannameyle beyan edilmesi esası getirilmiş,

ü İşverenler tarafından çalışanlara taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda, çalışanlar için yapılan taşıma giderlerindeki vergi istisnasında işverenler ve çalışanlar lehine değişiklik yapılmış,

ü Ücret gelirleri dahil tüm gelir unsurlarını ilgilendiren gelir vergisi tarifesi dört dilimden beş dilime çıkarılmış ve son dilimi (2020 yılı için 600 bin TL) aşan gelirlere uygulanacak vergi oranı %40 olarak belirlenmiştir.

Çalışmamızda 7194 sayılı Kanunla 1.1.2020 tarihinden itibaren ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde ve özelliklede tek işverenden ve birden fazla işverenden tevkifata tabi ücret geliri elde edilmesi durumunda hangi şartlarla yıllık beyanname verileceği konusunda yapılan değişiklikler; bu değişiklikler hakkında Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 27/5/2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar çerçevesinde incelenecektir.

2. ÜCRET GELİRİNİN KAPSAMI VE VERGİLENDİRME ŞEKLİ

Ücret, işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Gerçek kişilerin bir takvim yılı içinde elde etmiş oldukları ücret gelirleri gelir vergisine tabidir. Ücret, bedensel ya da zihinsel bir emek karşılığında işverenden elde edilen hasılayı ifade eder. Bu hasıla para şeklinde olabileceği gibi ayni veya para ile temsil edilebilen menfaat şeklinde de olabilir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı, tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık ilişkisi niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması ücretin niteliğini değiştirmez. Gelir Vergisi Kanununa göre, ücretin unsurlarının var olup olmadığına bakılmaksızın aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılmaktadır.

ü Gelir Vergisi Kanunu’na göre istisna dışında kalan emeklilik, maluliyet, dul ve yetim aylıkları.

ü Daha önce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler.

ü TBMM, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile özel kanunlarına veya idari kararlara göre kurulan daimi veya geçici bütün komisyonların üyelerine ve yukarıda sayılanlara benzer diğer kişilere bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler.

ü Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle, tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler.

ü Bilirkişilere, resmi arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine ve her türlü yarışma jürisi üyelerine ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler.

ü Sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler.

ü Hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar.

İşverenler ise; hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir. İşveren aynı zamanda işe aldığı, emir ve talimatları doğrultusunda çalıştırdığı hizmet erbabına emeğinin karşılığında nakit veya ayın olarak ücret ödeyen ya da menfaat sağlayan gerçek ve tüzel kişidir. Gelir vergisi uygulamasında ücret kapsamında sayılan ödemeleri yapanlar da vergisel ödevleri yerine getirmek bakımından işveren sayılmaktadır. Gelir vergisi açısından bir ödemenin ücret ya da başka bir gelir unsuru olarak vergilendirilip vergilendirilmeyeceği ücret gelirini meydana getiren üç temel unsura göre belirlenmekte olup bunlar; bir işverene tabi olma, belli bir iş yerine bağlı olma ve hizmetin karşılığı olarak bir ödemenin yapılmış olmasıdır. İşverenler tarafından çalışanlara yapılan ücret gelirleri iki şekilde vergilendirilmekte olup bunlar gerçek ücretler ve diğer ücretlerin vergilendirilmesidir. Gerçek ücretlerin vergilendirilmesi de kendi içinde iki şekilde yapılmakta olup birincisi işverenler tarafından yapılan ücret ödemeleri üzerinden kaynakta ödeme anında kesinti suretiyle yani tevkifat yapılmak suretiyle verginin kesilmesi; ikinci yöntemde ise tevkifata tabi tutulmayan ücretler ile tevkifata tabi tutulmakla beraber yıllık olarak belirlenen beyanname verme sınırını aşan ücretler için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmek suretiyle gerçekleşmektedir. Diğer ücretlerin vergilendirilmesi ise işverenlerin dışında kişilerin vergi idaresine giderek ödeyecekleri yıllık gelir vergisini tarh ve tahakkuk ettirmek ve de ödemek suretiyle gerçekleşmektedir.

Ücret ödemelerinin genel vergilendirme sistemi olan tevkifat yani stopaj (kesinti) yönteminde 193 sayılı GVK’nın 94. maddesinin birinci fıkrasında sayılan; kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları, aynı fıkranın (1) numaralı bendinde ise hizmet erbabına ödenen ücretler ile ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), vergi tevkifatı yapılmaktadır. Vergi tevkifatına tabi tutulmayan ücret gelirlerinin ise tutarı ne olursa olsun mutlaka yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

310 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği^[2] ile 193 sayılı GVK’nın 103. maddesinin birinci fıkrasında yer alan ve Aralık/2019 ayında 7194 sayılı Kanunla değiştirilen gelir vergisi tarifesi, 2020 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. İşverenler tarafından ücretlilere 2020 yılında ödenen ücret ve ücret kapsamındaki ödemelere aşağıda yer alan vergi tarifesi uygulanmak suretiyle gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır. 2020 yılında elde edilen ücret gelirlerinin Mart/2021 tarihinde şayet yıllık beyanname ile beyanı gerekiyorsa da aynı vergi tarifesine göre gelir vergisi hesaplanacaktır. Vergi tarifesinde de görüldüğü üzere, ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde üçüncü gelir diliminden itibaren farklılaştırma yapılmış ve ücret gelirlerinin üçüncü gelir dilimine ve %27 vergi oranına tabi olmaya daha geç girmeleri sağlanmıştır.

3. 2020 YILINDAN İTİBAREN TEK İŞVERENDEN/BİRDEN FAZLA İŞVERENDEN TEVKİFATA TABİ ÜCRET ALANLARIN YILLIK BEYANNAME VERMESİNİN ESASLARI

7194 sayılı Kanunla yapılan değişiklik öncesinde GVK’nın 86/1-b maddesinde yer alan mevcut düzenlemeye göre, tutarı ne olursa olsun tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler ile birden fazla işverenden alınan ve birden sonraki işverenden alınanların toplamı vergi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler için hiçbir şekilde yıllık beyanname verilmesi söz konusu değildi. Yapılan düzenleme ile ilk defa tek işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret alan ücretlilerin elde ettikleri ücret gelirinin belli tutarı geçmesi halinde yıllık beyanname vermeleri sağlanmıştır. Bu durumda olup beyanname verecek ücretli sayısı toplam mükellef sayısı içinde çok azda olsa, beyan esası kapsamının genişletilmesi ve vergiye tabi gelirin kavranması açısından son derece önemlidir. 7194 sayılı Kanunun 15. maddesinde yapılan düzenlemeye göre; 193 sayılı GVK’nın 86. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (b) alt bendi, “b) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan ücretler (birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birinciden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı ve birinci işverenden alınan dâhil ücret gelirleri toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dâhil),” için yıllık beyanname verilmeyeceği şeklinde değiştirilmiştir. Yapılan bu değişiklik 1.1.2020 tarihinden itibaren elde edilecek ücret gelirleri için geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.

Birden fazla işverenden ücret alanların yıllık beyanname verme yükümlülüklerinde uygulanan sınırlarda bazı değişiklikler yapılmakla birlikte asıl önemli değişiklik tek işverenden ücret alanların ücretlerinin son dilimi geçmesi halinde yıllık beyanname verme yükümlülüğü altına alınmalarında olmuştur. Dolayısıyla bu konuda yapılan değişiklik 2020 yılında elde edilen ücret gelirlerinin Mart/2021 yılında beyanında geçerli olacaktır. Düzenlemenin gerekçesinde bu düzenleme ile beyannameli mükellefiyetin artırılması, yüksek gelir gruplarından daha fazla vergi alınmasının amaçlandığı belirtilmiştir. Bu kapsamda tevkif suretiyle vergilendirilen ücret tutarları ve bu tutarlar üzerinden tevkif edilen vergilerin, yıllık beyanname sayesinde matrah ve sair unsurlarının kontrolünün sağlanmasını teminen madde ile tek veya birden fazla işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret geliri elde eden mükelleflerin, bu gelirleri toplamının, vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde ücret gelirlerinin yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

7194 sayılı Kanunla 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere GVK’nın 86/1-b bendinde yapılan değişikliğe göre, tevkif suretiyle vergilendirilmiş;

·      Tek işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, ücret gelirleri toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL)  aşması,

·      Birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birinci işverenden aldıkları ücret gelirleri de dâhil olmak üzere ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması,

·      Birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden alınan ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 49.000 TL) aşması,

halinde, ücret gelirleri yıllık beyanname ile beyan edilecektir.

Ücret gelirlerinin yıllık beyanında;

ü Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe belirlenebilecektir.

ü GVK’nın 86/(b) bendine göre, ücret gelirlerinin beyan edilip edilmeyeceği kendi içinde değerlendirilecek olup, diğer gelirlerin bulunması halinde bu gelirler hesaplamaya dahil edilmeyecektir. Yine, 86/(c) bendine göre, diğer gelirlerin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde de ücret gelirleri hesaplamaya dahil edilmeyecektir.

ü Yıllık beyanname verilmesi durumunda GVK’nın 89 uncu maddesinde yer alan eğitim ve sağlık harcamaları ile bağış ve yardımlar gibi harcamaların da beyan edilen gelirden indirim konusu yapılması mümkündür.

ü Yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden GVK’nın 94 üncü maddesine göre yıl içinde tevkif suretiyle ödenen vergiler mahsup edilebilecektir.

ü Tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirleri tutarı ne olursa olsun GVK’nın 95 inci maddesi hükmüne istinaden yıllık beyannameyle beyan edilecektir.

2020 yılında elde edilen ücret gelirlerinin yıllık beyanına ilişkin örnekler için 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan örneklere bakılmasında fayda vardır. Yeni düzenleme 1.1.2020 tarihinden itibaren elde edilecek ücret gelirlerinin beyan edilmesinde geçerli olacaktır. Böylece, tek işverenden tevkifata tabi olarak alınan ücret tutarının 2020 yılında 600.000 lirayı geçmemesi durumunda yıllık beyanname verilmeyecektir. Birden fazla işverenden alınan ücretler için de bu düzenlemeye paralel düzenleme yapılmıştır. Buna göre, birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden alınan ücretlerinin toplamı, 103. maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı ve birinci işverenden alınan dahil ücret gelirleri toplamı 103. maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarın aşılmaması durumunda, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler için beyanname verilmeyecektir.

3.1. Birden Fazla İşveren Tabirinin Kapsamının Önemi

Konu hakkında 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar öncesi uzun yıllardır geçerli olan uygulamada, bir işverene bağlı olarak çalışan hizmet erbabına yapılan ücret ödemelerinin vergilendirilmesine ilişkin olarak 128 ve 160 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamalara göre işlem yapılmaktaydı. Buna göre; bir hizmet erbabının aynı dönemde birden fazla işverenden ücret alması halinde, her bir işverenin ödediği ücretler, ayrı ayrı vergilendirilmektedir. Dolayısıyla, vergi tarifesi, her bir işverenin ödediği ücrete, diğer işveren veya işverenlerin ödediği ücretle ilgilendirilmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır. Yıl içinde işveren değiştirilmesi (kamudan kamuya, kamudan özel sektöre veya özel sektörden özel sektöre, özel sektörden kamuya gibi) durumunda ise her bir işveren nezdinde ödenen ücretlere ayrı ayrı vergi tarifesinin uygulanması gerekmekteydi. Ayrıca bakanlıklar, bağlı kuruluşlar ve üniversiteler ayrı işveren olmakla birlikte, bu kurumların bünyesinde kurulan döner sermaye işletmeleri, kurulduğu kurum ile tek işveren olarak kabul edilmekteydi.

3.1.1. Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinden alınan ücretlerde tek işveren veya birden fazla işverenin tespit edilmesi

27/5/2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde kamu idarelerinde ve özel sektörde tek işveren ve birden fazla işverenin nasıl tespit edileceği konusunda detaylı açıklamalar yapılmıştır. 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin; uluslararası sınıflandırmalara göre belirlenmiş olan, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerini, sosyal güvenlik kurumlarını ve mahallî idareleri ifade ettiği hükme bağlanmıştır. 193 sayılı GVK’nın 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları, aynı fıkranın (1) numaralı bendinde ise hizmet erbabına ödenen ücretler ile aynı Kanunun 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 üncü ve 104 üncü maddelere göre, tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Günümüz bilişim teknolojisinde meydana gelen gelişmeler neticesinde, genel  yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde çalışanların ücretlerine ilişkin bilgilerin elektronik ortama taşınması neticesinde,  bu bilgilerin muhafazası, bilgilere erişimi,  veri kullanım ve değerlendirilmesi daha sistematik bir hale gelmiştir. Ayrıca, Kamu Personel Harcamaları Yönetim Sistemi ile tüm kamu kurumlarında; memur, kadro karşılığı sözleşmeli, sözleşmeli, geçici personel ve işçi olarak çalışan personelin; maaş, ek ders, fazla çalışma ücretleri, eğitim yılına hazırlık ödeneği ile doğum, ölüm, ödül, ikramiye gibi ödemelere ilişkin işlemlerinin (maaş hesaplama, bordro, kontrol dökümleri, ödeme emri belgesi oluşturma,  personelin banka hesabına aktarma, personelin sigorta primleri ve istatistik, raporlama işlemleri) elektronik ortamda düzenli olarak yapılması sağlanmaktadır.

Bu gelişmeler doğrultusunda, genel yönetim kapsamında bulunan kamu idareleri ile bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarda (ticaret şirketleri hariç) çalışan personelin, yıl içerisinde bu kapsamdaki diğer kurum ve kuruluşlardan da ücret alması veya bu kapsamdaki diğer bir kurum ve kuruluşa nakil olması durumunda, elde ettikleri ücretler tek işverenden alınan ücret olarak değerlendirilecektir. Aynı yıl içerisinde birden fazla kamu kurumundan çeşitli adlarla ücret alan personel bulunduğu gibi atama, nakil ve benzeri sebeplerle bir kurumdan diğer bir kuruma geçen personel de bulunmaktadır. Bu çerçevede, genel yönetim kapsamındaki idareler ile bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlar (ticaret şirketleri hariç), bu idarelerde çalışanların ücretlerinin vergilendirilmesinde tek işveren olarak değerlendirilecektir. Genel yönetim kapsamındaki idareler ile bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarda (ticaret şirketleri hariç) çalışan personelin, aynı yıl içerisinde atama, nakil ve benzeri sebeplerle tek işveren olarak değerlendirilen diğer bir kuruma geçmesi veya birden fazla kurumdan ücret geliri elde etmesi durumunda, bu personelin elde ettiği ücret gelirlerinin toplamı, kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir. Diğer idareler ile kurum ve kuruluşlardaki ücret matrahı, Hazine ve Maliye Bakanlığı e-bordro programından veya diğer idare ile kurum ve kuruluştan temin edilebilecektir. Bu idarelerde çalışanların tevkif yoluyla vergilendirilmiş tek işverenden aldıkları bu ücretleri 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşmaması halinde, bu gelirler için beyanname verilmeyecektir.

Genel yönetim kapsamındaki idareler ile bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarda çalışan personelin; aynı yıl içerisinde, bunlar dışında bir işverenden de ücret geliri elde etmesi veya görevinden ayrılarak bu işveren nezdinde çalışmaya başlaması durumunda, söz konusu personelin ücret matrahları birbiri ile ilişkilendirilmeksizin her bir işverenden elde edilen ücret ayrı ayrı gelir vergisi tevkifatına tabi tutulacaktır. Bu durumda, birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamının, 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 49.000 TL) aşması veya bu tutarı aşmamakla birlikte her iki işverenden aldığı ücret geliri toplamının aynı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması halinde, ücret gelirlerinin tamamının beyan edilmesi gerekmektedir.

311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan örnekler şöyledir;

Örnek 1: 5018 sayılı Kanunun (II) sayılı cetvelinde yer alan (F) Üniversitesinde görevli Bay (G), 2020 yılı Kasım ayı içerisinde aynı cetvelde yer alan (H) Üniversitesine nakil yoluyla geçmiştir. Bay (G)’nin ücretlerine ait gelir vergisi matrahının, eski kurumundaki süre gelen gelir vergisi matrahları ile birleştirilmesi ve Bay (G)’ye yapılan ödemelerin, tek işverenden elde edilen ücret olarak 193 sayılı Kanunun 61, 63, 94, 103 ve 104 üncü maddeleri kapsamında vergilendirilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, Bay (G)’nin, (F) Üniversitesinde görevli iken (H) Üniversitesine verdiği hizmet karşılığı kendisine yapılan ücret ödemelerinin vergilendirilmesi de aynı şekilde olacaktır.

Örnek 2: (İ) Bakanlığında görevli Bayan (I), 2020 yılı içerisinde (K) Bakanlığının ilişkili kuruluşu olan (L) Kurumu yönetim kurulu üyeliği dolayısıyla huzur hakkı ücreti elde etmiştir. Bayan (I)’nın, (İ) Bakanlığı ile (L) Kurumu yönetim kurulu üyeliğinden aldığı ücret ödemeleri, tek işverenden elde edilen ücret olarak kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir.

Örnek 3: (M) Bakanlığından ücret alan Bay (N), aynı zamanda (O) Hastanesi döner sermayesinden de ücret almaktadır. Bay (N)’ye yapılan ücret ödemeleri, tek işverenden elde edilen ücret olarak kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir.

Örnek 4: (S) Bakanlığından ücret alan Bay (Ö), nakil yoluyla (T) Bakanlığına geçmiştir. Bay (Ö)’nün (T) Bakanlığındaki ücretlerine ait gelir vergisi matrahı, (S) Bakanlığındaki süre gelen gelir vergisi matrahı ile birleştirilecek ve tek işverenden elde edilen ücret olarak kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir.

Örnek 5: (U) Bakanlığından ücret alan Bayan (Ü), nakil yoluyla 16 Temmuz 2020 tarihinde (V) Üniversitesine geçmiştir. Bayan (Ü)’nün nakil tarihi itibarıyla (U) Bakanlığındaki ücretlerine ait kümülatif gelir vergisi matrahı 42.000 TL’dir. (V) Üniversitesi Bayan (Ü)’ye yapacağı ilk ücret ödemesinde, e-bordro programı veya (U) Bakanlığından Bayan (Ü)’nün süre gelen gelir vergisi matrahı bilgisini temin edecek ve yapacağı ücret ödemesi ile 42.000 TL’lik süre gelen gelir vergisi matrahını birleştirerek, tek işverenden elde edilen ücret olarak kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirecektir.

3.1.2. Özel sektör işyerlerinde çalışanlarda birden fazla işverenden veya tek işverenden ücret elde edilmesinin tespiti

311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde kamu idarelerinde ve özel sektörde tek işveren ve birden fazla işverenin nasıl tespit edileceği konusunda detaylı açıklamalar yapılmıştır. Aşağıdaki hallerde, hizmet erbabının ücretlerinin birden fazla işverenden elde edildiği kabul edilecektir:

ü Bir özel sektör işvereninin yanında çalışan hizmet erbabının, yıl içerisinde bu işverenden elde ettiği ücretinin yanı sıra,  başka bir özel sektör işvereninden ya da kamu kurum veya kuruluşundan da elde ettiği ücret gelirleri.

ü Aynı takvim yılı içinde bir özel sektör işvereninin yanında çalışmakta iken, işten ayrılarak başka bir özel sektör işvereninin yanında ya da kamu kurum veya kuruluşunda çalışmaya başlanılması nedeniyle elde ettiği ücret gelirleri.

ü Aynı takvim yılı içinde, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin yanında çalışan hizmet erbabının, söz konusu mükelleflerin ortağı oldukları iş ortaklığı veya adi ortaklıklar bünyesinde çalışmaya başlamaları halinde elde ettikleri ücret gelirleri.

Hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret geliri elde etmesi durumunda her bir işverenden elde edilen ücret ayrı ayrı vergilendirilecek olup ücret matrahları birbiri ile ilişkilendirilmeyecektir. Hizmet erbabının işveren değişikliği yapması durumunda, yeni işverenden alınacak ücret, eski işverenden aldığı ücret matrahı ile ilişkilendirilmeden sıfır  matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir.

Aşağıdaki hallerde, hizmet erbabının ücretlerinin tek işverenden elde edildiği kabul edilir:

ü İki ayrı özel sektör firmasının birleşmesi (devir, nev’i değişikliği ve bölünme halleri dahil).

ü 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan yerlerde çalışan hizmet erbabının, yıl içinde alt işvereninin değişmesi.

ü Ortaklık halinde faaliyette bulunan işyerlerinde, ortaklardan herhangi birinin değişmesi.

Aynı takvim yılı içinde tek işverenden elde edildiği kabul edilen ücretler, kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir. Yıl içerisinde işveren değiştiren hizmet erbabı, ücret gelirine ilişkin gelir vergisi matrahını yeni işverenine bildirmek suretiyle ücretinin gelir vergisi tarifesine göre kümülatif olarak vergilendirilmesini talep edebilecektir. Bu durumda yeni işveren kümülatif matrahı dikkate alarak tevkifat yapacaktır. Yıl içinde birden fazla işverenden elde ettiği ücret gelirleri kümülatif matrah dikkate alınarak vergilenen hizmet erbabının bu gelirlerini yıllık beyannameyle beyan etme yükümlülüğü bulunması durumunda, yıllık beyannamede bildirilen matrah üzerinden hesaplanan gelir vergisinden kümülatif matrah dikkate alınmak suretiyle tevkif suretiyle ödenen vergiler mahsup edilebilecektir.

4. GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA OLAN ÜCRET ÖDEMELERİNİN BEYAN DURUMU

Gelir Vergisi Kanununda yer alan yedi gelir unsurundan hangileri için mutlaka yıllık beyanname verileceği GVK’nın 85. maddede belirtilmiş olup ticari, zira ve mesleki kazanç sahiplerinin zarar elde etmiş olsalar dahi mutlak surette yıllık beyanname vermeleri gerekmektedir. Geriye kalan dört gelir unsurunda ise belli limitler dahilinde beyanname verileceği veya istisna hadleri içinde kalan kazanç ve iratların beyan edilmeyeceği ilkesi benimsenmiştir. İşte bu üç gelir unsurunun dışındaki kazanç ve iratlarda hangi durumlarda yıllık beyanname verilmeyeceği GVK’nın 86. maddesinde hüküm altına alınmıştır. GVK’nın 86. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı için yıllık beyanname verilmemekte ve diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmemektedir. Hemen hemen her gelir unsuru için istisna uygulaması bulunduğunu düşündüğümüzde bu kapsamda olan kazanç ve iratların yıllık beyanı söz konusu değildir. Örneğin; mesken istisnası, telif kazançları istisnası, menkul sermaye iratlarında istisnalar, değer artış kazançlarındaki ve arızi kazançlardaki istisnalarda belirlenen istisna tutarını geçmeyen gelirler için yıllık beyanname verilmeyecektir.

Aynı kapsamda ücret gelirlerine ilişkin olarak da GVK’da 23-29. maddelerde yer alan onlarca ücret ödemesi, tazminat, gider karşılıkları, yardımlar vb. ekonomik ve sosyal sebeplerle gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bazı özel kanunlarda da ücret ödemelerine ilişkin istisnalar mevcut bulunmaktadır. Örneğin, 16/12/1999 tarihli ve 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 12 nci maddesine göre, Türk Uluslararası Gemi Sicilinde kayıtlı gemilerde ve yatlarda çalışan personele ödenen ücretler ile 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesine göre Ar-Ge, tasarım ve destek personeline ödenen ücretler gelir vergisinden istisna edilmiştir. Anılan Kanunlar kapsamında çalışan ve şartları taşıyan hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmamaktadır. Dolayısıyla, istisna kapsamındaki bu ücretlerin beyan edilmesi ve 193 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca beyanname verilip verilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınması söz konusu değildir.

Öte yandan, 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun geçici 3 üncü maddesi uyarınca bölgede çalışanların ücretlerinden ve 193 sayılı Kanunun geçici 75 inci maddesi uyarınca 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen, Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretlerinden kesilen gelir vergisi, verilen muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilerek işverene kalmaktadır. Anılan Kanunlar kapsamında çalışan ve şartları taşıyan hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılması nedeniyle, bu ücretlerin de 193 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca beyanname verilip verilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Yukarıda belirtilen Kanunlar dışındaki diğer Kanunlarda ve 193 sayılı Kanunda, ücret gelirlerine ilişkin yer alan gelir vergisi istisnaları ile tahakkuktan terkin düzenlemelerinde de bu madde hükümleri geçerli olacaktır. Konu hakkında 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan örnekler şöyledir.

Örnek: Bay (Y), 2020 yılında birisi teknoloji geliştirme bölgesinden istisna kapsamında olmak üzere iki ayrı işverenden ücret geliri elde etmiştir.

Birinci işverenden alınan ücret                                               400.000 TL

İkinci işverenden alınan ücret (Teknoloji geliştirme bölgesi)    800.000 TL

Bay (Y)’ nin, teknoloji geliştirme bölgesinden elde etmiş olduğu istisna kapsamındaki 800.000 TL ücret geliri beyan edilmeyecek ve diğer işverenden elde edilen ücret gelirinin beyan edilip edilmeyeceğinin hesabında da dikkate alınmayacaktır. Bay (Y)’nin, birinci işverenden almış olduğu ücret geliri olan 400.000 TL, 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşmadığından beyan edilmeyecektir.

Örnek: Bay (Z), 2020 yılında biri serbest bölgeden olmak üzere üç ayrı işverenden ücret geliri elde etmiştir.

Birinci işverenden alınan ücret (serbest bölge)                  560.000 TL

İkinci işverenden alınan ücret                                            30.000 TL

Üçüncü işverenden alınan ücret                                         15.000 TL

Bay (Z)’nin birinci, ikinci ve üçüncü işverenden elde etmiş olduğu ücretleri toplamı (560.000 TL+30.000 TL+15.000 TL=) 605.000 TL, 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aştığından ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecektir.

5. SPORCULARA YAPILAN ÜCRET ÖDEMELERİNDE YILLIK BEYANNAME VERİLMESİ

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa göre; işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler ücret kapsamında vergilendirilmekte olup; sporculara, bu faaliyetlerine ilişkin olarak aylık ücret, başarı primi, maç başı ücreti, imza parası, imaj hakkı ve sair adlarla yapılan ödemeler ve taşınmaz veya taşıt verilmesi, konut tedariki ve sair suretle sağlanan menfaatler de ücret kapsamında vergilendirilmektedir. 7194 sayılı Kanunla, Gelir Vergisi Kanununun sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılacak gelir vergisi tevkifatı oranlarını ve vergilendirilmesini belirleyen geçici 72 nci maddesinin uygulama süresi 31/12/2023 tarihine kadar uzatılmıştır. Ayrıca, söz konusu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde yer alan % 15 oranı % 20 olarak belirlenmiştir. Konu hakkında gerekli açıklamaların yapıldığı 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği 27/5/2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

Yapılan değişiklik sonrası, lig usulüne tabi spor dallarında en üst liglerdeki sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan tevkifat oranı %20 olarak belirlenmiş, diğer sporculara yapılan ödemelere ilişkin tevkifat oranlarında bir değişikliğe gidilmemiştir. Buna göre 1/1/2020 tarihinden itibaren sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden;

a) Lig usulüne tabi spor dallarında; en üst ligdekiler için % 20, en üst altı ligdekiler için % 10, ve diğer liglerdekiler için % 5,

b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5,

oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır. GVK’nın geçici 72 nci maddesi kapsamında yapılan tevkifatın yanı sıra ayrıca aynı Kanunun 94 üncü maddesi kapsamında tevkifat yapılmayacaktır. Ayrıca, 1/11/2019 tarihinden sonra akdedilerek geçerlilik kazanan veya 1/11/2019 tarihinden önce imzalanmakla birlikte bu tarihten sonra (süre uzatımı veya ücreti etkileyen değişiklikler gibi nedenlerle) yenilenen sporcu sözleşmelerine istinaden 1/1/2020 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerinden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır. 1/11/2019 tarihinden önce akdedilerek geçerlilik kazanan ve yine bu tarihten sonra süre uzatımı veya ücreti etkileyen bir değişiklik yapılmayan sözleşmeler sona erinceye kadar bu sözleşmelere istinaden yapılan ücret ödemelerinden %15 oranında tevkifat yapılmaya devam edilecektir.

7194 sayılı Kanunla GVK’nın geçici 72 nci maddesinin ikinci fıkrası, “Bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu madde kapsamındaki gelirler toplamının, 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı aşması hâlinde, bu gelirler yıllık beyannameyle beyan edilir. Yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu Kanuna göre kesilen vergiler mahsup edilir.” şeklinde değiştirilmiştir. 7194 sayılı Kanunla GVK’ya eklenen geçici 91 inci maddesinde yapılan düzenlemeye göre; 1/11/2019 tarihinden sonra akdedilerek geçerlilik kazanan veya 1/11/2019 tarihinden önce imzalanmakla birlikte bu tarihten sonra (süre uzatımı veya ücreti etkileyen değişiklikler gibi nedenlerle) yenilenen sporcu sözleşmelerine istinaden, tüm sporcular tarafından 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen ücret gelirleri toplamının, GVK’nın 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması halinde, bu gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

1/11/2019 tarihinden önce akdedilerek geçerlilik kazanan ve yine bu tarihten sonra süre uzatımı veya ücreti etkileyen bir değişiklik yapılmayan sözleşmeler sona erinceye kadar, bu sözleşmeler kapsamında elde edilen ücret gelirleri için tutarı ne olursa olsun beyanname verilmeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir. Sporcu sözleşmesi olmadan çalışan sporcular tarafından elde edilen ücret gelirleri toplamının GVK’nın 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması halinde, bu gelirler her hâlükârda yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Sporcular tarafından elde edilen ücret gelirleri nedeniyle beyanname verilmemesi durumunda, tevkif suretiyle ödenen vergiler nihai vergi olacaktır. Yıllık beyanname verilmesi durumunda ise GVK’nın geçici 72 nci maddesi uyarınca kesilen vergilerin, vergi dairesine yatırılmış olması şartıyla hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilmesi mümkün olacaktır.

Örnek: Lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligde faaliyet gösteren (X) Spor Kulübünde oynayan futbolcu Bay (Y)’nin 1.1.2019 tarihinde imzaladığı 3 yıllık; futbolcu Bay (Z)’nin ise 1.1.2020 tarihinde imzaladığı 4 yıllık sporcu sözleşmesi bulunmaktadır. Spor Kulübü her iki futbolcusuna da 2020 yılında 5’er milyon ücret ödemiş ve GVK’nın geçici 72. maddesi uyarınca tevkif ettiği gelir vergilerini de vergi dairesine yatırmıştır.

Spor Kulübü tarafından Bay (Y)’ye 2020 yılında yapılan 5 milyon ücret ödemeleri üzerinden sözleşmenin 1.11.2019 tarihinden önce akdedilmesi nedeniyle %15 oranında tevkifat yapılacak ve gelir vergisi tevkifatı nihai vergi olacaktır. Sporcu söz konusu ücret geliri için sözleşmesi 1.11.2019 tarihinden önce düzenlendiği için yıllık beyanname vermeyecektir. Spor Kulübü tarafından 2020 yılında Bay (Z)’ye yapılan 5 milyon ücret ödemesi üzerinden ise sözleşmenin 1.11.2019 tarihinden sonra akdedilmesi nedeniyle %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacak ve ücret gelirleri toplamının GVK’nın 103. maddesinde yazılı vergi tarifesinin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması nedeniyle, bu ücret gelirini sporcu yıllık beyannameyle Mart/2021’de beyan edecektir. Yıl içinde kesilen vergiler, vergi dairesine yatırılmış olduğundan, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilecektir.

6. PROFESYONEL SPOR YARIŞMALARINI YÖNETEN SPOR HAKEMLERİNİN YILLIK BEYANNAME VERME ESASLARI

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesinde ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmış ve ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı, tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği belirtilmiştir. Aynı maddede, bu Kanunun uygulanmasında spor hakemlerine yapılan ödemeler veya sağlanan para, ayın ve menfaatlerin de ücret sayıldığı hükme bağlanmıştır. Gelir Vergisi Kanununda teşvik gayesiyle verilen bazı ikramiye ve mükafatlar gelir vergisinden istisna edilmiş olup, 7194 sayılı Kanunla GVK’nın 29/4. maddesinde yapılan değişiklikle; amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler (basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alanlar hariç) gelir vergisinden istisna edilmiştir.

7194 sayılı Kanunla yapılan değişiklik öncesinde tüm spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler gelir vergisinden istisna edildiğinden, söz konusu ücretler gelir vergisine tabi tutulmamıştır. Ancak yeni düzenleme ile spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretlerdeki istisna uygulamasına büyük oranda sınırlama getirilmiştir. Konu hakkında gerekli açıklamaların yapıldığı 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği, 27/5/2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. 7194 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle 1/1/2020 tarihinden itibaren 193 sayılı GVK’nın 29/(4) numaralı bendinde yer alan spor yarışmalarını yöneten hakemlerin aldıkları ücretlere ilişkin istisna hükmü yeniden düzenlenmiştir. Yapılan düzenlemeyle;

·      Basketbol ve voleybol spor dallarının en üst ligleri hariç amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlerin bu görevleri dolayısıyla aldıkları ücretlere yönelik gelir vergisi istisnası aynen devam etmektedir.

·      Profesyonel spor yarışmalarını yöneten spor hakemleri ile basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerindeki yarışmaları yöneten spor hakemlerinin aldıkları ücretler istisna kapsamından çıkarılmıştır.

·      Profesyonel spor yarışmalarını yöneten hakemler ile basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerindeki yarışmaları yöneten hakemlere bu faaliyetleri nedeniyle 1/1/2020 tarihinden itibaren yapılan ödemeler ücret hükümlerine göre vergilendirilecektir.

·      193 sayılı GVK’nın 94 üncü maddesinde sayılanlar tarafından istisna kapsamına girmeyen spor hakemlerine yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

·      Basketbol ve voleybol spor dallarının en üst ligleri hariç amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler istisna kapsamında olduğundan, bu ücret ödemelerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacak ve bu ücret gelirleri için yıllık beyanname verilmeyecektir. Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de istisna kapsamındaki ücret gelirleri beyannameye dâhil edilmeyecektir.

·      Profesyonel spor yarışmaları ile basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerindeki yarışmaları yöneten spor hakemlerince elde edilen ücret gelirleri toplamının, gelir vergisi tarifesinin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması halinde bu ödemeler yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilecektir.

·      Bahse konu spor hakemlerinin birden fazla işverenden ücret geliri elde etmesi ve birden sonraki işverenden elde ettiği ücret gelirleri toplamının, gelir vergisi tarifesinin ikinci diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 49.000 TL) aşması halinde, birinci işverenden alınan ücret geliri dahil tüm ücret gelirleri yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilecektir.

·      Yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden tevkif suretiyle ödenen gelir vergisi mahsup edilebilecektir.

Örnek: Türkiye’de süper lig futbol maçlarını yöneten spor hakemi Bay (A)’nın, 2020 yılında Koronavirüs salgınının erken bittiğini ve yılsonuna doğru yönettiği maçlar sonucunda toplam 650.000 TL tevkifata tabi ücret geliri elde ettiğini ve spor hakeminin başka bir gelirinin olmadığını varsayalım. İstisna kapsamında olmayan spor hakemlerine yapılan ücret ödemesi üzerinden GVK’nın 94. maddesine göre gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır. Tek işverenden elde edilen ve tevkifata tabi tutulan ücret geliri GVK’nın 86/1-b maddesine göre 2020 yılı için belirlenen 600 bin lirayı aştığı için ödevlinin Mart/2021’de yıllık beyanname vermesi gerekmektedir.

7. 2020 YILINDA ELDE EDİLEN ÜCRET GELİRLERİ İÇİN YILLIK BEYANNAME VERİLMESİNE İLİŞKİN ÖRNEK OLAYLAR

Ücret gelirleri için yıllık beyanname verilip verilmeyeceğinin tespiti için GVK’nın 86. maddesine bakmak gerekmektedir. Öncelikle, 86. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı için yıllık beyanname verilmemekte ve diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmemektedir. GVK’nın 86. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre, ücret gelirlerinin beyan edilip edilmeyeceği kendi içinde değerlendirilecek olup, diğer gelirlerin bulunması halinde bu gelirler hesaplamaya dahil edilmeyecektir. Yine, aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre, diğer gelirlerin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde de ücret gelirleri hesaplamaya dahil edilmeyecektir. Çalışmamızda yer alan örneklerde verilen ücret tutarları, gayrisafi ücret tutarından %14 sigorta primi ve %1 işsizlik sigortası primi indirimi sonrasında kalan safi ücret tutarlarıdır. Gayrisafi ücret tutarından GVK’nın 63. maddesinde yer alan indirimler yapıldıktan sonra bulunan gerçek safi tutar üzerinden, GVK’nın 31. maddesinde yer alan engellilik indiriminin düşülmesi sonrasında bulunan vergi matrahının, GVK’nın 86. maddesine göre ücret gelirinin beyan sınırını aşıp aşmadığının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe belirlenebilecektir. Örneklerde ücretlinin en yüksek ücret aldığı işvereni birinci işveren olarak seçtiği varsayılmıştır.

Örnek 1: 2020 yılında tek işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş 650.000 TL ücret geliri elde eden ücretli,  elde ettiği ücret geliri, vergi tarifesinin 4. gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aştığı için Mart/2021 yılında yıllık gelir vergisi beyannamesi verecek ve beyannamede hesaplanan gelir vergisinden yıl içinde kesilen vergiler mahsup edilebilecektir. Örneğimizdeki tek işverenden tevkifatlı olarak elde edilen ücret geliri tutarı beyanname verme sınırının altında kalsaydı yıllık beyanname verilmeyecekti.

Örnek 2: Ücretli 2020 takvim yılında; birinci işverenden 590.000 TL, ikinci işverenden 40.000 TL olmak üzere iki ayrı işverenden ücret geliri elde etmiş ve ücretlerin tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiştir. Ücretlinin ikinci işverenden aldığı ücret tutarı olan 40.000 TL, 2020 yılı için belirlenen beyanname verme sınırı olan 49.000 TL’yi aşmamakla beraber; birinci ve ikinci işverenden elde etmiş olduğu ücretleri toplamı (590.000+40.000=) 630.000 TL, vergi tarifesinin 4. gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aştığından ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecektir. Yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden yıl içinde kesilen vergiler mahsup edilebilecektir.

Örnek 3: Ücretli 2020 takvim yılında; birinci işverenden 520.000 TL, ikinci işverenden 60.000 TL olmak üzere iki ayrı işverenden ücret geliri elde etmiş ve ücretlerin tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiştir. Ödevlinin, birinci ve ikinci işverenden elde etmiş olduğu ücretleri toplamı (520.000+60.000=) 580.000 TL, vergi tarifesinin 4. gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşmamakla birlikte, birden sonraki işverenden elde ettiği ücret geliri olan 60.000 TL, vergi tarifesinin 2. gelir diliminde yer alan (2020 yılı için 49.000 TL) tutarı aştığından iki işverenden elde ettiği ücret geliri toplamı beyan edilecektir. 2020 yılında ücret gelirinden kesilen vergiler yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilecektir.

Örnek 4: Ücretli, 2020 takvim yılında; birinci işverenden 550.000 TL, ikinci işverenden 25.000 TL ve üçüncü işverenden 20.000 TL olmak üzere üç işverenden tevkifata tabi ücret geliri elde etmiştir. Ödevli 550.000 TL’lik ücret gelirini birinci işverenden elde edilen ücret olarak belirlemiştir. Buna göre ödevlinin üç işverenden elde ettiği ücret gelirleri toplamı (550.000+ 25.000+ 20.000=) 595.000 TL, vergi tarifesinin 4. gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşmadığından ve birden sonraki işverenlerden elde ettiği ücretleri toplamı da (25.000+ 20.000=) 45.000 TL, vergi tarifesinin 2. gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 49.000 TL) aşmadığından ücret gelirlerinin tamamı yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmeyecektir.

Örnek 5: 2020 yılında serbest muhasebeci mali müşavir olarak mesleki faaliyet gösteren ödevlinin, serbest meslek kazancı yanında tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş iki işverenden elde edilen ücret geliri ile tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş işyeri kira geliri bulunmaktadır.

Mükellef, GVK’nın 85. maddesine göre serbest meslek kazancı nedeniyle mutlaka yıllık beyanname verecektir. Ücret gelirlerinin beyan edilip edilmeyeceği öncelikle kendi içinde değerlendirilecektir. Bu durumda, ödevlinin birinci işveren sonrasındaki ikinci işverenden aldığı ücret geliri vergi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 49.000 TL) ve ücret gelirleri toplamı aynı Kanunun 103. maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşmadığından, ücret gelirleri beyannameye dahil edilmeyecektir. GVK’nın 86/1-c maddesine göre serbest meslek kazancı ve işyeri kira geliri toplamı (500.000+50.000=) 550.000 TL, vergi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 49.000 TL) aştığından, işyeri kira geliri de beyannameye dahil edilecektir.

Örnek 6: Ücretli 2020 yılında tevkifata tabi olarak iki işverenden ücret geliri ile tevkifatsız mesken (konut) kira geliri elde etmiştir.

Ödevlinin ücret gelirleri toplamı (420.000+200.000=) 620.000 TL vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aştığından, bu gelirler için beyanname verilecektir. Mesken kira geliri ise 2020 takvim yılında elde edilen mesken kira gelirleri için belirlenen 6.600 TL’lik[3] mesken istisna tutarını aştığından 24.000 TL mesken kira gelirinin tamamı ücret geliri ile birlikte beyan edilecektir.

8.  KAMUDA GÖREVLİ YÖNETİM, DENETİM VE TASFİYE KURULU ÜYELERİ ÜCRETLERİNİN BEYANI VE ÖDENEN VERGİNİN KARŞILANMASI

10.04.2020 tarih ve 2393 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bazı kamu kurum ve kuruluşlarında görevli yönetim, denetim ve tasfiye kurulu üyelerinin ücretleri ile sözleşmeli ve kapsam dışı personele uygulanacak taban ve tavan ücretlerin tespitine ilişkin ekli Kararın yürürlüğe konulmasına, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 34 üncü, 527 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 31 inci ve 6107 sayılı Kanunun 9 uncu ve 12 nci maddeleri gereğince karar verilmiştir.[4]10/4/2020 tarihli ve 2393 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararının Eki Kararda yer alan hükümlere göre bu Karar;

ü 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 9 uncu ve ek 1 inci maddelerine tabi kuruluşlarda görevli kapsam dışı personeli,

ü 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında kalan kuruluşlar ve bağlı ortaklıklarında (haklarında özelleştirme kararı almanlar dâhil) çalışan kapsam dışı personeli,

ü İller Bankası A.Ş. yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile burada görevli sözleşmeli personeli,

ü PTT A.Ş. yönetim ve denetim kurulu üyelerini,

ü Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ve iştiraklerinin yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile tasfiye kurulu üyelerini,

ü Özelleştirme kapsam ve programında bulunup kamu payı %50’nin üzerinde olan kuruluşlar dâhil kamuya ait diğer iktisadi kuruluşların yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile denetim ve tasfiye kurulu üyelerini,

kapsamaktadır.  Söz konusu Kararın “Bazı kurum ve kuruluşlarda 2018 yılı yönetim, denetim ve tasfiye kurulu üyelik ücretleri” başlıklı 4. maddesinin üçüncü fıkrasında; “Birinci ve ikinci fıkralarda geçen aylık ücret ve ek ödemenin her türlü vergi ve kesintileri (uhdesinde kamu görevi bulunan yönetim, denetim veya tasfiye kurulu üyelerinin birinci ve ikinci işverenden aldıkları ücretleri birleştirmek suretiyle ödemeleri gereken ilave gelir vergisi dâhil) ilgili kuruluş tarafından karşılanır.” hükmü yer almaktadır. Söz konusu Kararla, 18/7/2017 tarihli ve 2017/T-7 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı yürürlükten kaldırılmıştır. 11.04.2020 tarihinde yürürlüğe giren Kararın 5. maddesine göre; bu Karar kapsamında bulunan kurum ve kuruluşlarda çalışan personelden, birden fazla kuruluşta görev alanlara bir görev için ücret ödenecektir. Özelleştirme kapsam ve programına alman kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarından olup özelleştirme işlemleri tamamlanan kuruluşların kapsam dışı kamu personelinin ücretlerine, söz konusu personelin kapsam dışı statülerde bulunduğu sürelere ait bu Kararda yer alan ücret artışları hiçbir işlem yapılmaksızın aynen uygulanacaktır. Anılan Kararın “Ücretlerin belirlenmesi” başlıklı 6. maddesinde yer alan hükümlere göre; bu Karar kapsamındaki kuruluşlarda açıktan veya naklen atanan, eğitim düzeyi, görev yeri veya unvanı değişen veya kuruluş içinde aynı unvandakilere göre daha az ücret alan kapsam dışı personelin ücretlerini, personelin unvanı, eğitim düzeyi, iş gerekleri, işyeri ve çalışma şartları dikkate alınarak en düşük ve en yüksek ücretler dâhilinde belirlemeye ilgili kuruluş yönetim kurulu yetkili bulunmaktadır.

10.04.2020 tarih ve 2393 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının 4. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan hükme göre; kapsam dahilindeki kuruluşlarda görev yapan yönetim, denetim veya tasfiye kurulu üyelerine aylık ücret ve ek ödemenin her türlü vergi ve kesintileri ilgili kuruluşlar tarafından karşılanacaktır. Üzerinde kamu görevi bulunan yönetim, denetim veya tasfiye kurulu üyelerinin birinci ve ikinci işverenden aldıkları ücretleri birleştirmek suretiyle ödemeleri gereken ilave gelir vergisi de aynı şekilde ilgili kuruluşlar tarafından karşılanacaktır. Öte yandan, söz konusu Kararın 5. maddesine göre; bu Karar kapsamında bulunan kurum ve kuruluşlarda çalışan personelden, birden fazla kuruluşta görev alanlara bir görev için ücret ödenecektir. Esasen söz konusu Karar öncesinde de yönetim, denetim veya tasfiye kurulu üyelerinin elde ettiği huzur ücretinden dolayı yıllık beyanname veren kişiler, ödedikleri gelir vergisini ilgili kuruluşlardan talep edip almaktaydılar. Bu Kararla birlikte mevcut uygulama yasal hüküm altına alınmış oldu.

Gelir Vergisi Kanununa göre; bir kurumda yönetim, denetim ve tasfiye kurulu üyesi olarak görev yapan kişinin ikinci işverenden aldığı ücretlerin yıllık toplamı beyanname verme sınırını aşması nedeniyle elde ettiği ücret gelirlerini (birinci işverenden elde ettiği ücret geliri dahil) yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmesi ve tahakkuk eden vergileri de ödemesi gerekmektedir. Öte yandan, söz konusu ücretlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesi nedeniyle ilave bir gelir vergisi hesaplanması halinde bu vergi, mükellef olan ücretliden aranacaktır. Ödenen gelir vergisinin huzur ücretini ödeyen kurumdan talep edilmesi hususu, verginin ücretliden aranılmasına engel teşkil etmemektedir. Buna göre, net ücret üzerinden anlaşmaya varılmış olması durumunda, gelir vergisi ücretin brüt tutarı üzerinden hesaplanacak olup, bu vergiyi kurumun veya şirketin karşılaması halinde ise karşılanan tutarın da ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekmektedir. Bu durumda, normal ücret ödemesinde olduğu gibi ücret bordrosu düzenlenmesi ve tutar üzerinden ise gelir vergisi tevkifatı ve damga vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir. Tabi işverenlerde bu durumda karşıladıkları bu tutarı gider hesaplarına GVK’nın 40. maddesine göre ücret ödemesi olarak gider yazacaklardır.

9. SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME

7194 sayılı Kanunun genel gerekçesinde de belirtildiği üzere; ülkemizdeki yeni ekonomik gelişmelere uyum, ekonomik program hedeflerinin gerçekleştirilmesi, vergide adalet, vergi rekabeti, basitlik, etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde, beyanname veren mükellef sayısını artırmayı ve istisna ve muafiyetleri daraltmayı hedefleyen bazı güncellemeler yapılmıştır.[5] Gerçekten de 7194 sayılı Kanunla GVK’da yapılan en önemli değişikliklerden biride gelir vergisi tarifesinde yapılan değişiklik olmuştur. Değişiklik öncesinde GVK’nın 103. maddesinde yer alan ve yedi gelir unsuru toplamına uygulanan (ücret gelirleri için 3 ve 4. gelir dilimlerinde farklılaştırılmış olan) vergi tarifesi dört gelir dilimine karşılık gelen %15, 20, 27 ve son olarak da %35 oranlarından oluşurken, yapılan değişiklikle gelir vergisi tarifesine yeni bir gelir dilimi (2020 yılı için 600.000 TL) eklenmiş ve bu yeni dilim için vergi oranı da % 40 olarak belirlenmiştir. Esasen 7194 sayılı Kanunla 193 sayılı GVK’da yapılan değişikliklerin, 2020-2022 dönemi Yeni Ekonomi Programında yer alan “Kamu Maliyesi” alanındaki politika ve tedbirlerden biri olan “Vergide adaleti pekiştirme amacıyla etkin olmayan istisna, muafiyet ve indirimler kademeli olarak kaldırılarak vergi tabanı genişletilecek ve vergi mevzuatı sadeleştirilecektir.”[6] hedefine uygun düzenlemeler olduğu bir gerçektir.

7194 sayılı Kanunla GVK’nın 29/4, 86 ve geçici 72. maddelerinde yapılan değişiklik sonrasında ücretliler, sporcular ve spor hakemlerinden 2020 yılından itibaren tek işverenden ücret geliri elde edenlerin tamamı tevkif suretiyle vergilenmiş olsa bile yıllık ücret gelirleri toplamının 600 bin Türk Lirasını aşması halinde bu gelirlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir. Birden fazla işverenden ücret alınması durumunda ise değişiklik öncesinde de işverenlerin herhangi birinden elde edilen ücretin gelir vergisi tarifesinin ikinci diliminde yer alan tutarı aşmaması halinde beyan edilmemekteydi. Aynı kural geçerli olmakla beraber birden fazla işverenden elde edilen ücretin toplamı vergi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan 600 bin TL'yi geçmesi halinde bu ücret gelirlerinin beyan edilmesi de zorunlu hale gelmiştir.

7194 sayılı Kanunla 193 sayılı GVK’da 1.1.2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan değişikliği özetlemek gerekirse;

·      Tek işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, ücret gelirleri toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL)  aşması,

·      Birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birinci işverenden aldıkları ücret gelirleri de dâhil olmak üzere ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması,

·      Birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden alınan ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 49.000 TL) aşması,

halinde, ücret gelirleri yıllık beyanname ile beyan edilecektir. Ücret gelirlerinin vergilendirilmesi ve yıllık beyanı konusunda gerekli açıklama ve örnekler 311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer almaktadır. Dolayısıyla 2020 yılının ilk yarıyılının bittiği bu aylarda 2020 yılında tek işverenden ve/veya birden fazla işverenden tevkifata tabi ücret geliri elde eden ücretlilerin (sporcular ve spor hakemleri dahil) belirlenen şartları sağladıkları durumunda 2020 yılında elde ettikleri ücret gelirini Mart/2021 tarihinde yıllık beyanname ile beyan edeceklerdir. Tevkifata tabi olmayan ücret gelirleri ise önceden olduğu gibi istisna kapsamında değilse mutlaka yıllık beyanname ile beyan edilecektir. Sporcuların vergilendirilmesi konusunda 7194 sayılı Kanunla GVK’nın geçici 72 ve 91. maddelerinde yapılan düzenlemelere göre; 1.11.2019 tarihinden sonra akdedilerek geçerlilik kazanan veya 1.11.2019 tarihinden önce imzalanmakla birlikte bu tarihten sonra (süre uzatımı veya ücreti etkileyen değişiklikler gibi nedenlerle) yenilenen sporcu sözleşmelerine istinaden, tüm sporcular tarafından 1.1.2020 tarihinden itibaren elde edilen ücret gelirleri toplamının, GVK’nın 103. maddesinde yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan tutarı (2020 yılı için 600.000 TL) aşması halinde, bu gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

7194 sayılı Kanunla gerek 193 sayılı GVK’da gerekse 213 sayılı VUK’da yapılan değişikliklere baktığımızda; ülkemizdeki yeni ekonomik gelişmelere uyum, ekonomik program hedeflerinin gerçekleştirilmesi, vergide adalet, vergi rekabeti, basitlik, etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde, beyanname veren mükellef sayısını artırmayı ve istisna ve muafiyetleri daraltmayı hedefleyen güncellemeler olması sebebiyle son derece yerinde olmuştur. Yüksek gelir gruplarından daha fazla vergi alınmasına yönelik olarak Gelir Vergisi Kanununda yer alan bazı istisnaların kaldırılması, bazı istisnalara sınırlamalar getirilmesi, belli sınırı aşan ücretlilerin beyanname vermesi, vergi tarifesine yeni dilim ve oran eklenmesi ile özellikle sporculara yönelik vergi düzenlemeleri vergilemenin temel ilkelerinden olan vergide adalet ve eşitlik ilkesine de uygun olmuştur. Ayrıca, tek işverenden elde edilse dahi belli bir tutarı aşan ücret gelirleri için yıllık beyanname verilmesi uygulamasına geçilmiş olması, ABD başta olmak üzere birçok OECD üyesi ülkede uzun yıllardır uygulanan ücretliler dahil tüm gelir unsurları için kişilerin yıllık beyanname verdiğini düşündüğümüzde, yapılan düzenlemeler gelirin toplanması ve beyanı ilkesine uygun olmuştur.

Vergi Dünyası Dergisinin Eylül/2020 ayında yayımlanmıştır.

KAYNAKÇA

1.      193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu

2.      7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun

3.      149, 160 ve 310 ve 311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğleri

4.      Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi Genel Gerekçesi

5.       2020-2022 Yeni Ekonomi Programı (Orta Vadeli Program/Dengelenme-Disiplin-Değişim)