3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12’ inci maddesi hükmü ve maddedeki yetkiye dayanılarak Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikler uyarınca çalışma usul ve esasları belirlemek suretiyle yeminli mali müşavirler, mükelleflerin tasdik kapsamına giren işlemlerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının tespiti için gerekli karşıt incelemeleri yapmakla yükümlüdürler. Buna göre yeminli mali müşavirlerin hem tasdik işlemleri için hem de KDV idesi tasdik işlemleri için karşıt inceleme yapmaları gerekmektedir.

KDV Genel Uygulama Tebliği’ nce YMM raporunun gerekli bulunduğu hallerde iade edilecek KDV tutarının doğruluğunun tespiti amacıyla yapılan karşıt incelemeler ile ilgili olarak 27 seri numaralı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinde, KDV iadesi tasdik işlemlerinde indirilecek KDV'nin % 80 veya daha fazlasına tekabül eden mal ve hizmet alımları ile ilgili karşıt incelemelerin yapılmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir. 29 seri numaralı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği’ nde de tutanak sayısının fazla olduğu hallerde sırasıyla en yüksek mal ya da hizmet alımlarına ilişkin 10 tutanağın rapora eklenmesi yeterli olacağı, tutanak sayısının 10 tutanaktan az olduğu hallerde mevcut karşıt inceleme ve teyit tutanaklarının tasdik raporuna eklenmesinin yeterli olacağı belirtilmiştir. YMM raporlarına göre düzenlenen karşıt inceleme tutanaklarının hangilerinin rapor ekinde bulunacağı muallak olmakla birlikte hangi tutanağın rapor ekinde yer alacağı kimi zaman sorun teşkil etmektedir. Bu kapsamda KDV Risk analizi kapsamında oluşturulan kontrol raporlarında bu husus için kontrol mekanizması geliştirilmesi yapılan işlemlerde kolaylık sağlayacaktır.

KDV Risk Analizi kapsamında oluşturulan kontrol raporları, iade hakkı doğuran işlemlerde mükelleflerin iade-mahsup taleplerine ilişkin listelerini, internet vergi dairesi üzerinden gönderilmesini ve ve listelerdeki verilerin esas alınarak rapor edilmesini sağlayan bir uygulamadır. Bu uygulama ile bir çok segment çapraz sorgu ile çalışmakta ve manuel ortamda uzun zaman alan kontrol ve analizlerin otomatik olarak yapılmasını sağlamaktadır. Bu sayede idarenin zaman tasarrufu kazanması, uygulamada birlik sağlanması ve asgari bir iade süreci oluşturması açısından önemi büyüktür.

Yukarıda değindiğimiz konu ile ilgili olarak kontrol raporunda ilgili indirilecek KDV listesinde en yüksek on alımın tespitinin yapılması ve kontrol mekanizması dahilinde uyarı ekranlarının bulunması yapılan işlerde zaman açısından idarenin yararına olacağı aşikardır. İlgili segmentler ile sistem otomatik kontrol yaparak rapor ekinde bulunması gereken faturalara ait karşıt inceleme tutanaklarının tespiti sağlamalıdır. Aynı zamanda karşıt inceleme zorunluluğu kapsamında bulunan ve yüklenilen KDV listesinde bulunan faturalar için de kontrol mekanizması getirilmesi hem yapılan işlemin doğruluğu hem de zaman açısından kolaylık sağlaması ile idarenin iş yükünü hafifleteceği göz önünde bulundurulmalıdır.